Deel of verkoop de elektriciteit die je produceert

In plaats van eventuele overschotten van zelf opgewekte stroom in het net te injecteren en aan je energieleverancier te verkopen (en hiervoor een injectietarief te ontvangen), kan je zelf een actieve rol spelen op de energiemarkt door je overschot aan groene stroom met anderen te delen of aan hen te verkopen.

Dit delen of doorverkopen vereist natuurlijk wel de nodige reglementering op gewestelijk niveau om dit technisch en administratief mogelijk te maken, en digitale meters om alle transferts te kunnen meten.

Er bestaan naargelang het gewest waarin je woont verschillende mogelijkheden:

1. gratis energiedelen (in een gemeenschappelijk gebouw of tussen eigen aansluitingen)

In Vlaanderen wordt onder ‘energiedelen’ een gratis verdeling (dus zonder verkoop) bedoeld, bv. tussen bewoners van een appartementsgebouw of tussen bedrijven of overheden in een kantorencomplex, die samen investeren in zonnepanelen en de opgewekte groene stroom onderling verdelen. Het aandeel dat elke partij ontvangt kan wel afhangen van de deelname in de oorspronkelijke investering. Personen of bedrijven met meerdere aansluitingspunten op het elektriciteitsnet kunnen de groene stroom die op één plek geproduceerd wordt, delen met een ander verblijf of vestigingspunt. Zo kan bv. je thuis opgewekte stroom gedeeld worden met je tweede verblijf.

2. energiedelen door je overschot aan energie te verkopen

In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en in Wallonië bedoelt de term ‘energiedelen’ dat je je eigen overschot aan groene energie aan iemand anders in je buurt verkoopt. In Vlaanderen heet dit ‘persoon-aan-persoonverkoop ‘. Zowel de producent als de koper doen er hun voordeel aan: de producent die zijn overschot aan energie verkoopt, ontvangt niet langer het (eerder lage) injectietarief (de terugleveringsvergoeding) van zijn energieleverancier, maar kan een wat hoger bedrag per kWh (kilowattuur) vragen aan de koper, die toch nog een lagere energiekost betaalt dan hij/zij aan de eigen leverancier zou betalen. Let wel: we spreken hier enkel over de energiekost zelf, en niet over de distributiekosten, bijdragen en taksen.  

3. energiedelen in een energiegemeenschap

Een energiegemeenschap is een groep actoren (burgers, lokale overheden en ondernemingen) die zich verenigen en samen bepaalde activiteiten rond energie uitoefenen, zoals energie produceren, zelf verbruiken, opslaan, verkopen of diensten aanbieden (bv. oplaaddiensten aanbieden voor elektrische voertuigen) met de bedoeling voordelen op te leveren op ecologisch vlak (een verhoging van het zelfverbruik, het delen van energie, het wijzigen van gewoonten), op economisch vlak (het verlagen van de energiefactuur, het stimuleren van lokale werkgelegenheid) of op sociaal vlak (kwetsbare groepen integreren). Er wordt een onderscheid gemaakt tussen een ‘hernieuwbare-energiegemeenschap’, waar de activiteiten uitsluitend betrekking hebben op hernieuwbare energie en een ‘energiegemeenschap van burgers’.

Wat is al mogelijk?

Het energiedelen is een totaal nieuwe markt, die nog in haar kinderschoenen staat. Ze is ontstaan dankzij twee Europese richtlijnen (de ‘markt’richtlijn 2019/944 en de ‘hernieuwbare energie’-richtlijn 2018/2001), die door de gewesten in wetgeving omgezet moesten worden.

In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest is energiedelen al sinds mei 2022 mogelijk. Leefmilieu Brussel voorziet hiervoor een gratis begeleiding via een Facilitator Energiedelen en Energiegemeenschappen.

In Vlaanderen is het sinds 1 juli 2022 mogelijk energie te delen en te verkopen tussen personen die bij dezelfde energieleverancier aangesloten zijn. Vanaf 1 januari 2023 zal dit ook mogelijk zijn tussen personen die bij verschillende energieleveranciers aangesloten zijn, en wordt ook het energiedelen in een energiegemeenschap mogelijk.

In Wallonië moeten er nog uitvoeringsbesluiten goedgekeurd worden.