Andere informatie en diensten van de overheid:

www.belgium.be
Belgium.be
EnergyWatchers logo

De Belgische federale website rond bewust energieverbruik. Goed voor je portemonnee en de planeet.

Systemen voor woningverwarming

heat-img-types.jpg

Voor een leek is de keuze van een geschikt verwarmingssysteem niet altijd eenvoudig. De tabel hieronder vergelijkt de verschillende systemen en kan je dus helpen om met kennis van zaken een juiste keuze te maken. Ze zijn gerangschikt volgens hun impact, met de meest milieu- en klimaatvriendelijke oplossingen bovenaan.

systeem voordelen nadelen

warmte uit de omgeving + elektriciteit

warmtepomp 

  • de warmte wordt uit de omgeving (lucht, water of bodem) gehaald en is dus gratis, al verbruikt de pomp zelf natuurlijk wel elektriciteit
  • volledig klimaatneutraal (geen uitstoot van broeikasgassen) als de gebruikte elektriciteit ‘groen’ is
  • heeft de hoogste energie-efficiëntie en een zeer lage energiekost, zeker als de benodigde elektriciteit opgewekt wordt door eigen zonnepanelen 
  • geringe onderhoudskosten
  • omdat de pomp op een lagere temperatuur werkt, is het moeilijker om de woning op temperatuur te krijgen; ze moet dus zeer goed geïsoleerd zijn en er is een grote oppervlakte voor warmteafgifte (vloeren of radiatoren) nodig
  • de nood aan een buiten-unit met mogelijk geluidshinder (water/lucht), of aan graaf- of boorwerken (water/bodem en water/water) vergt een grotere investering, die op termijn terugverdiend wordt door de lagere energiekost

hybride systemen : warmte uit de omgeving + bijverwarming op fossiele brandstof

warmtepomp
+ condensatieketel 

  • de condensatieketel assisteert de warmtepomp bij grote warmtevraag of als te weinig warmte uit de omgeving gehaald kan worden
  • goede tussenoplossing voor redelijk geïsoleerde woningen
  • wel een (kleinere) CO2-uitstoot
  • duurdere installatie

zonneboiler
+ condensatieketel 

  • de (gratis) zonne-energie voor de productie van warm water kan ook aangewend worden voor woningverwarming (vooral in de lente en de herfst)
  • goede tussenoplossing voor redelijk geïsoleerde woningen
  • wel een (kleinere) CO₂-uitstoot
  • duurdere installatie

biomassa

pelletketel

 

  • in principe CO2-neutraal omdat de boom voordien tijdens de groei CO2 uit de lucht opnam 
  • goed energetisch rendement
  • lage kostprijs van de pellets
  • duurdere installatie
  • luchtvervuiling (fijn stof, NOₓ,…): de uitstoot van fijn stof is vele malen hoger dan die van aardgas
  • de (droge) opslag van de pellets vergt extra ruimte
  • geregeld bijvullen is nodig
  • de oorsprong van de pellets is cruciaal: de productie mag geen ontbossing veroorzaken en gebeurt best lokaal 
  • geregeld onderhoud is nodig 

100% fossiele brandstoffen

condensatieketel

 

 

 

op aardgas

 

 

 

op stookolie
(mazout)

  • heeft een zeer hoog rendement omdat:
    • ook de warmte uit de rookgassen grotendeels wordt gerecupereerd
    • de ketel zoveel mogelijk op lage temperatuur werkt, wat een hoger rendement geeft
  • wel een CO2-uitstoot 
  • de lagere temperatuur van de rookgassen vereist een aparte afvoerbuis om condensatie in de schouw te vermijden
  • er is een afvoer nodig voor het condensatiewater
  • door de lagere bedrijfstemperatuur zijn grote oppervlakten voor warmteafgifte nodig (grotere radiatoren of vloerverwarming)
  • geregeld onderhoud is nodig 
  • de betere oplossing onder de fossiele brandstoffen, want aardgas geeft een vrij zuivere verbranding 
  • geen opslag van brandstof nodig 
  • een aardgasnet moet aanwezig zijn in de straat, ofwel moet ter plaatse een (grote) citerne voor propaan/butaan geplaatst worden
 
  • een opslagtank is nodig, die onderworpen is aan steeds strengere vereisten (een lek kan immers leiden tot ernstige bodem- of grondwatervervuiling)
  • stoot meer CO2 uit dan aardgas, maar bovendien ook zwaveldioxide (SO2) en veel stikstofoxiden (NOx)

hoogrendementsketel

  • soms de enige oplossing als de oppervlakten voor warmteafgifte niet groot genoeg zijn voor de plaatsing van een condensatieketel
  • lager rendement dan een condensatieketel, en dus grotere CO2-uitstoot en hogere energiefactuur
  • geregeld onderhoud is nodig

100% elektriciteit

elektrische weerstanden

(accumulatoren of vloerverwarming) 

  • energie bijna overal beschikbaar
  • geen onderhoudskosten
  • verwarming op weerstanden: laagste energie-efficiëntie van alle verwarmingssystemen
  • zeer hoge energiekost

Grote rendementsverschillen 

Het is ook boeiend om de rendementen van deze verschillende systemen te vergelijken:

Soort installatie Type Rendement (in %)
Centrale verwarming Warmtepomp water/bodem 500 *
Warmtepomp water/water 460 *
Warmtepomp water/lucht 360 *
warmtepomp + hoogrendementsketel (hybride)  130 *
Pelletketel 80
Condensatieketel 95 **
Hoogrendementsketel 80 **
Klassieke CV-ketel 60 **
Houtbrandinstallatie Tegel- of speksteenkachel 90
Moderne kachel of inbouwhaard 65
Klassieke houtkachel 45
Open haard 15
Steenkoolkachel moderne kachel (jonger dan 15 jaar) 85
oude kachel (ouder dan 15 jaar) 60

(*)  Deze waarde is gebaseerd op de Coefficient of Performance  of COP, de verhouding tussen de afgegeven warmte en de hiervoor verbruikte elektriciteit. Beide worden uitgedrukt in kWh (kilowattuur). Een COP van 5 betekent dat 5 kWh warmte wordt afgegeven voor 1 kWh elektriciteitsverbruik, m.a.w. een rendement van 500%.

(**)  Het is belangrijk hier het rendement van de volledige installatie in te schatten, en niet enkel van de ketel. Daarom rekenen we per keteltype ook meteen een rendementsverlies op de verwarmingsleidingen mee, en liggen deze cijfers lager dan je zou verwachten.